tam gdzie jest nasz dom
HOŁUBLA
Dzień dobry,
Poszukiwań archiwalnych ciąg dalszy … i mamy coś wyjątkowego!!!
Udało mi się odnaleźć, a następnie zamówić z Archiwum Państwowego „Plan folwarku i wsi Hołubli Zambrzuskiego Dziedzicznych” sporządzony w 1841 roku przez geometrę Franciszka Wiercieńskiego!!!
Czy widzieliście kiedykolwiek mapę/plan wsi Hołubla z XIX wieku?
Jest to bardzo interesujący dokument, który ciągle analizuję. Poniżej kilka niezwykle ciekawych informacji, a mianowicie:
-
Jest to plan wsi, nie zaś mapa. Symbole oraz oznaczenia mają charakter ogólny.
-
Wskazany obszar Hołubli i okolic to zabór austriacki czyli Galicja (po III rozbiorze Polski w 1795 r.). Tak, obszar ten stanowił zabór austriacki, nie rosyjski. Od 1815 r. teren ten należał do Królestwa Polskiego zależnego od Rosji tzw. Kongresówka.
-
Wieś liczyła około 20 gospodarstw.
-
Cerkiew nie została oznakowana, jedynie jako zabudowanie. Dlaczego?
-
Właścicielem dóbr ziemskich był Jan Zembrzuski (w tytule Planu prawdopodobnie występuje błąd w nazwisku). Jan Zembrzuski był właścicielem Mordów i zarazem najzamożniejszym przedstawicielem szlachty w powiecie siedleckim.
-
Na terenie wsi Hołubla istniały 3 rodzaje gruntów: grunty folwarczne, grunty włościan i grunty cerkiewne. Zaznaczyć należy, że ziemia włościańska była to ziemia użytkowana przez chłopów na własne potrzeby. Chłopi nie mieli wówczas żadnego prawa własności (aż do czasu uwłaszczenia).
-
Proszę zwrócić uwagę na układ i podział gruntów (parceli). Wszystkie działki mają jednorodny, uporządkowany kształt (vs działki rolne dzisiaj).
-
Znaczną część wsi stanowił folwark. Należący do feudała folwark opierał się głównie na darmowej i przymusowej pracy chłopów pańszczyźnianych uzupełnioną pracą najemną.
-
Dużo nazw własnych jest inna niż te, które znamy w czasach współczesnych m.in. Dolina, Kierz, Końce, Kadłub, Wołoska, Bzisko, Borek, Tańcza, Kopańskie Błotko.
-
Proszę zwrócić uwagę na układ dróg tzw. Gościńców. Gościniec sokołowski prowadził od centrum wsi (okolice cerkwi) na północny-zachód, w kierunku Sokołowa Podlaskiego (dzisiaj są to jedynie pola uprawne).
-
Z planu wynika, że na terenie dzisiejszej wsi Grabowiec był tylko las.
-
Uwagę przyciąga dość dużo obszarów pokrytych wodami, w tym cieki wodne, stawy, tereny podmokłe. Dzisiaj już nie występują
Zachęcam do zapoznania się z przedmiotowym planem. Naprawdę warto.
Jest to niezwykle fascynujące poznawać, jak wyglądała wieś w czasach naszych przodków.
Masz pytania ?
Obserwuj nas
MAPA KRÓLESTWA POLSKIEGO „w Zarządzie Ober Kwatermistrza Wojsk w Królestwie Polskiem 1863 r.”
(wieś Hołubla oznaczono na kolor żółty)
„Plan folwarku i wsi Hołubli Zambrzuskiego Dziedzicznych”
sporządzony w 1841 roku przez geometrę Franciszka Wiercieńskiego