HOŁUBLA

Podział ziemi cerkiewnej i chłopskiej w Hołubli 

Sprawa z dnia 7 sierpnia 1913 roku

 (Konsystorz Chełmski)

W trakcie przeglądania i tłumaczenia różnych dokumentów archiwalnych (Państwowe Archiwum w Lublinie) dotyczących wsi Hołubla odnalazłem interesujący dokument Komisarza Ziemskiego z 1921 roku dotyczący pomiarów gruntu poduchownego we wsi Hołubla. Raport, bo takie miano nosi przedmiotowy dokument skierowany został do Okręgowego Urzędu Ziemskiego (Siedlce).

Raport przedstawia wiele ciekawych informacji m.in. dotyczących ludności mieszkającej we wsi Hołubla oraz daty związane z historią cerkwi w Hołubli.

Najważniejsze, a zarazem ciekawe informacje wynikające z dokumentu są następujące:

• 24 sierpnia 1921 r. Komisarz Ziemski Jerzy Szymborski przybył do Hołubli aby wyjaśnić potrzebę i cel sporządzenia pomiarów gruntu należącego niegdyś do parafii Hołubla.

• Ludność w Hołubli nie pozwoliła prowadzić pomiarów gruntu poduchownego przez geometrę (ówczesnego geodetę), ponieważ uważali, że doprowadzą one do odebrania części gruntów.

• Hołubla w 1921 r. należała do gminy Krześlin.

• Z informacji Komisarza wynika, że Kościół w Hołubli został zamknięty w 1874 r. i ludność unicka była pozbawiona kościoła aż do okupacji niemieckiej, a dokładnie do 1917 r.

• Proboszcz na parafii pojawił się dopiero w 1916 r. kiedy bp. podlaski H. Przeździecki utworzył parafię.

• Komisarz wspomina o bardzo ubogiej parafii, do której należą jedynie Hołubla i Uziębły.

• Grunt poduchowny to tylko 36-48 morgów ziemi i pochodzi całkowicie z dobrowolnych darowizn właściciela dworu Hołubli hr. Iżyckiego oraz przodków ówczesnych gospodarzy.

• Komisarz dodaje, że gospodarze z Hołubli „nie cofną się przed niczem w razie gdyby rząd chciał dysponować wspomnianą ziemią, różnie z ich życzeniami”.

• Mieszkańcy wsi Hołubla są przeczuleni na punkcie religii i kościoła.

• Ludność za wszelką cenę nie chce oddać gruntu parafialnego na rzecz szkoły w Rzeszotkowie.

Aparaty.
Apparat koloru fioletowego-jeden.
Apparat z materiału w kraty – 1.
Apparat jedwabny koloru fioletowego w drobne kwiaty – 1.
Apparatów różnych kolorów wytartych i niezdartych pięć.
Alba nowa z koronką z krzyżem równym poszyta jedna – a krzyży ………… różnego płótna – w ogóle cztery.
Korporałów trzy.
Puryfikaterzów sześć.
Ornatów różnego płótna dziesięć.
Ręczników dwa.
Pasków dwa.
Baldachimek liturgiczny jeden.
Chorągwi z różnymi obrazami kolorowych trzy-a czwarta jedna żałobna.
Obraz procesjonalny, zielono malowany, po części wyzłacany, z wyrazami Chrystusa Pana i Najświętszej Panny jeden.
Krzyżów drewnianych z ……….. trzy.

Przybyło:
Pieczęć kościelna.
Pieczęć urzędnika stanu cywilnego.
Pająk blaszany o czterech ……
Lichtarzy cynowych – 4.

Księgi cerkiewne Hołubla.
Mszał wielki ……. Scarskiej jeden.
Trebnik jeden (euchologion,trebnik). W Euchologionie znajdziemy teksty nabożeństw, sakramentów, molebnów, a także modlitwy na rożne potrzeby.
Ewangelia, o których ……… katechizm misjonarski ewangelików…. – w ogóle pięć.

Dokumenty i papiery cerkiewne.
Przywilej p……… przez J.O. Księżną Bohdanę ??? Sawożynę (Sapieżankę) w roku 1551 dnia 8 stycznia wydany aż w aktach ziemskich drohickich, w poniedziałek po niedzieli In victivo w roku 1558
- wizyta generalna cerkwi hołublańskiej w roku 1726 dnia 16 grudnia przez J.W. STEFANA LITWINKA, oficjela diecezji brzeskiej i wizytatora.
- wizyta dekanactwa dnia 8 lutego 1798 r. przez księdza Antoniego Duchnowskiego, Dziekana Drohickiego.
- tabela ……..
-tabela ……. Z serwitutami przez Komisyię …. Duchowną w roku 1808, 6 i 8 września sporządzona.
- Inwentarz beneficjalny 01 stycznia 1808 roku spisany.
- 7,8,9,10 Księgi metryk urodzonych, zaślubionych, zmarłych, tudzież wizyta jeneralna w roku 1739 dnia 1 lipca prze Aleksandra Jódkę opata Czerem……

Opisanie cerkwi.
Cerkiew drewniana z drzewa twardego, gątami pobita, obita zwarcie i podłogę mająca z kopułą;
Dzwonnica na czterech słupach wiązana, gątami kryta.
Cmentarz cerkwi dębami md…… zaparkniony.

Zabudowania plebańskie Hołubla.
Plebania zagrodowa ………. słomą pokryta. Komin z cegły na dach wyprowadzony.
Okien cztery z drzewa ………
Drzwi na zawiasach żelaznych, trzy z klamkami.
Piec ceglany z kominkiem, naprzeciwko ……………..
Piec ceglany do pieczywa z kominkiem. W środku sieni kucheń.
Na innych w tey patanie ??? drzwi pięcioro na zawiasach żelaznych.
W tyle tego domu są chlewki na drób i zboże

Dobra i przychody cerkiewne.
Włóka gruntowa trzy zmiany szerokości zagonów 23, o długości w pierwszym polu przeciwko cerkwi.

Według Inwentarza przez W. … Księdza Pawłowicza Dziekana Sokołowskiego w dniu 16 kwietnia 1812 Roku sporządzonego, który tak co do Rekwizytów Kościelnych jako i Zabudowań Plebańskich Hołubla ś.p. Niceforowi Romanowiczowi w temże Czasie na aktualnego Proboszcza tey Parafii zainstalowanemu, oddany i spisany został:

Ołtarze i Obrazy Hołubla.
Ołtarz wielki z Antemissem, w którym jest Obraz Najświętszej Maryi Panny trzymającej na ręku Pana Jezusa.
Drugi Obraz na Zesłanie Pana Jezusa Krzyż dźwigającego;
na tem Ołtarzu.
Cemborium drewniana biało malowana, a przed Obrazem jest szafa z dwoma szufladami na schowanie Apparamientów ??? i świec; przed Ołtarzem jeden gradus??? Drewniany.
Obocznych Ołtarzów dwa biało pomalowanych z Autemi……..
Na prawej stro.
Ołtarz i obrazy uboczne wymieniono wszystkie, w stanie dobrym.

Przybyło: Sukienka z blaszek cynowych przy obrazie Najświętszej Panny w Ołtarzu Wielkim.
Na prawej stronie jest obraz Zbawiciela, w drugim Najświętszej Panny.
Przy boku lewym cerkwi jest ambona drewniana.
Obrazów różnego malowania i wielkości jest dziesięć.

Srebro i Cyna.
2. Kielich srebrny z Patyną wewnątrz wyzłacany – jeden.
3. Kielich miedziany, wewnątrz i zewnątrz pozłacany z Patyną takowo – jeden.
4. Puszka Prowiatico srebrna – jedna.
5. Puszka……………. Sancti Pimo Sacramento pozłacana z nakrywką.
6. Łyżeczka do Komunii ………. Prętometalowa – jedna.
7. Naczynka procorsevenis oleis Sacris – trzy.
8. Lichtarzów różnej wielkości cynowych - sześć.
9. Lampa wisząca na środku – jedna.
10. Dzwonków ołtarzowych dwa, a trzeci wiszący przy Zakrystii.
11. Dzwonów na dzwonnicy ….. dwa.

ARCHIWA PAŃSTWOWE HOŁUBLA

(materiały w oryginalnej pisowni)

INWENTARYZACJA CERKWI HOŁUBLA

Wskutek polecenia Wielmożnego Komisarza Obwodu Siedleckiego z dnia 31 października 1828 r. nr C1375 wyszłego, podpisani zjechawszy na grunt do wsi Hołubli, za przybraniem do siebie Dozoru i Bractwa Kościelnego, tudzież W. Leonty Lada, proboszcz parafii Czołomei, niemniej W. Jana Chechacz ??? Administratora tych Dóbr zastępującego, przystąpili do spisania Inwentarza Beneficium Cerkwi Hołubla tutejszej po zmarłym ś.p. Księdzu Niceforże Romanowiczu-jak następuje:

Raport Komisarza Ziemskiego z 1921 r. o wsi Hołubla

Masz pytania ?

Obserwuj nas